Helemaal ‘Spek naar mijn bek’, zou het spreekwoord zeggen. Reeds 17 jaar gids ik wandelingen in Antwerpen, de Koekenstad, rond het thema ‘ Eten en drinken’. En nu is er eindelijk ook een prachtige tentoonstelling aan gewijd in het MAS.
Suikerrui, Kaasstraat, Melkmarkt, Eiermarkt, Drie Hespenstraat, Zirkstraat, Peterseliestraat , Palingbrug en Krabbenstraat … als u dit stratentraject volgt in Antwerpen heeft u 500 meter gestapt en bent u meteen door de middeleeuwse vlees- , zuivel- en viswijk gewandeld. In de mooie tentoonstelling op de 5de verdieping van het MAS wordt er verder ingegaan op de invoer, detailverkoop, verwerking en afvoeren van voeding en alles wat ermee te maken heeft.
Een stad moet zijn inwoners kunnen voeden. Een gegeven dat van alle tijden is. Maar naargelang de stad volgebouwd werd, kromp de ruimte om te tuinieren, dieren te kweken of koeien te melken zienderogen. Aanvoer van buitenaf werd een noodzaak om in de dagelijkse behoeften te voorzien.
In een periode zonder koeling en met weinig bewaarmiddelen was het een hele klus om het ganse jaar door gezonde en verse voeding op tafel te krijgen.
Dagelijkse zuivelmarkten, wekelijkse groentemarkten en jaarmarkten voldeden lange tijd. Maar de mens wil niet alleen eten om te overleven, hij wil ook lekker eten. Pepers ( een term voor een variatie aan kruiden) en suiker ( een goed bewaarmiddel) werden al snel vanuit de andere kant van de wereld aangevoerd. Dit transport per zeilschip was duur …. ‘peperduur’.
Graan kon onvoldoende vlakbij gekweekt worden, want voor de aardappel algemeen basisvoedsel werd, had men massa’s graan nodig : de Zeeuwse Korenmarkt, de Oude Koornmarkt, de Maalderijstraat en de Graanmarkt verwijzen nog rechtstreeks naar de plaatsen waar graanmarkten gehouden werden. En in de 19de eeuw waren het niet toevallig de graanimporteurs De Beuckelaer en Parein die als eersten fijne koekjes gingen bakken op het moment dat er massaal graan werd ingevoerd via onze haven. Antwerpen kreeg al snel de titel ‘Koekenstad’.
Dankzij de stoomschepen die in de 19de eeuw meer en meer de Antwerpse haven aandeden, konden ook exotisch fruit en vlees vervoerd worden, omdat de reistijd heel wat korter werd. Begin 20ste eeuw is de zaak LVP ( Leon van Parys) de bekendste bananenimporteur van Antwerpen. Koelinstallaties en rijperijen zorgen ervoor dat het fruit mooi presenteert en goed smaakt als het bij de klant komt.
In de buurtwinkels (kruideniers) verkoopt men kruiden koekjes, koffie, thee en andere exotische en gedroogde producten. En onze dagelijkse voeding krijgt een heel andere invulling dan de vorige eeuwen. Maar dit is nog maar het begin…. Chinese restaurants, Koosjere Joodse restaurants, Italiaanse pasta’s, Spaanse tapa’s of Turkse pizza’s en Marokkaans brood …de 20ste eeuw brengt de wereld op ons bord !!!
21ste eeuw leert ons een nieuw begrip ‘Footmiles’ ?? Hoever heeft ons eten gereisd alvorens het op ons bord komt? Is de prijs verantwoord en krijgen de boeren in het zuiden een eerlijke vergoeding? Is ons eten gezond of werd het genetisch gemanipuleerd? Gezonde, verantwoorde ecologische voeding krijgt meer en meer aandacht. Maar gaan we , ondanks ons bewuster omgaan met dit gegeven in de toekomst de wereldbevolking nog kunnen voeden op de klassieke manier?
In de serre, op het einde van de tentoonstelling kunnen we ons de vraag stellen naar voeding in de toekomst? De eerste insecten liggen reeds in de supermarkt, maar misschien komen daar ook nog algen, schimmelkantjes of plukvlees bij?? Wie weet ??
Ben je nieuwsgierig geworden naar het hele verhaal, dan wil ik je graag gidsen in deze prachtige tentoonstelling. Ideaal als dagprogramma te combineren met mijn wandeling ‘Geen water bij de wijn, maar boter bij de vis…’
Alle details over een bezoek aan het MAS en deze tentoonstelling kan u vinden op volgende detailpaginas:
